’n Week het verby gegaan, ons het ons matriek uitslae gekry en geslaag. Die gastehuis het stadig maar seker leeg geword, omdat Timothy belangstelling verloor het en Tannie Hessie net besig was met die hoenders.

Toe Timothy met haar paar koffers by die deur uitstap, na O Connor se motor toe het sy na Tannie Hessie gekyk en gesê:

Ma, ek is regtig jammer, ma weet. Maar dis nou my kans op ’n ander lewe, het sy gesê.

Dis reg my kind, maar dis nie ’n ‘ander’ lewe nie, dis ’n nuwe lewe. Hou vas aan jou hart en vlieg hoog, het Tannie Hessie gesê.

Ek het aanvanklik gedink dat Tannie Hessie glad nie sou instem toe Timothy die dag vir haar vertel dat sy saam met o Connor weggaan nie.

Dalk het Tannie Hessie nog al die tyd geweet dat Timothy saam met die man sou weggaan, ons sal nooit weet nie.

Timothy het na my gedraai, in my oë gekyk en gesê:

“Koebaai neef. Othou ek sal altyd lief bly vir jou. Kyk mooi na my Ma. Ek het vir jou ’n skoenboks vol goedjies gelos, want ek weet. Ek het nog altyd geweet. En dalk, dalk eendag kry jy nog ’n penvriend of dalk nog ’n brief van ’n skaapboer af” sy het my styf vasgedruk.

En daar, net voor Kersfees van 1972, vertrek Timothy en O Connor, om nooit weer terug te kom nie. Ek het dit geweet. Tannie Hessie ook.

Toe hulle om die draai verdwyn en Timothy waai haar laaste waai by die venster uit, het ek na Timothy se ou kamer toe gegaan om te kyk wat in die skoenboks is.

 

Toe ek die boks oop maak, het sy haar mooiste skryfblok daarin gelos, ’n mooi potloodstel, paar koeverte en daardie lang, mooi linte wat sy altyd in haar hare geddra het waaroor ek so mal was.
Ek het die linte opgetel, daaraan geruik en een so om my kop vasgemaak. Ek het in die spieel gekyk en geglimlag.
Sy het geweet, sy het wragtag al die tyd geweet.

 

Dis nou baie jare later. Tannie Hessie is baie oud en nogsteeds besig met die hoenders en Timothy het so twee of drie keer vir my ’n brief gestuur waarin sy geskryf het:

NEEF TEL ’N BRIEF OP EN LEES

November 1977

My geliefde Neef.

Die dag toe ek en O Connor by tweeling uitgery het, het ek geweet ek doen die regte ding.
Toe ons drie dae later op die vliegtuig sit Ierland toe, het ek geweet my nuwe lewe gaan begin.
Dit was my heel eerste ‘wit’ kersfeess gewees. Kersfees hier lyk soos die prentjies op die kerskaartjies. Dis so mooi.

Ek is gelukkig. Ek bly in die mooiste Ierland en ons is getroud. Die mooiste troue gewees. Ek wens jy kon dit sien. Ek wens ook my ma kon hier wees.

O Connor is ongelooflik goed vir my. Ek het alles wat my hart kan begeer. Ons bly op ’n plaas buite die dorp met klomp perde en die mooiste poue wat in die tuin loop.

O Connor wil met ’n gesin begin, maar ek het gesê ons moet eers wag daarmee. Ons is nog jonk en daar is nog soveel dinge om te doen. Ek wil nog gaan reis en plekke sien.

Ek verlang regtig na julle. Ek is bekommerd oor my ma, maar ek weet dat jy na haar sal kyk. Dalk is sy tog verlig dat ek weg is en ’n nuwe lewe begin het. Sy kon tog sien dat ek nie vir altyd in Tweeling sou bly nie.

Neef, hoe gaan dit met jou? Het jy al iemand spesiaal in jou lewe? Ek dink baie terug aan ons kuiers onder die peerboom en al die penvriend briewe.

Nou dat ek dink, jy het nooit ’n brief gekry nie. Maar vandag is jou gelukkige dag en jy kry ’n brief van my af, en dit nogal van ’n baie ver land af.

Dit is vreeslik koud hier en ons dra groot dik jasse. Ek het toe nooit by die sjarmeskool of die mannekyn storie uitgekom nie, maar soos O Connor vir my gesê het, “Timmy, you are my manniquine”

 

 

Ek praat al baie goed engels. Ek sukkel nog so bietjie met die “tenses” maar O Connor gee glad nie om nie.

Onthou jy dat ons bespiegel het oor watse werk hy doen. Hy het baie ryk geerf by sy ouers, dus werk hy nie. Hy hou homself besig met die perde en sy tuin. Ek geniet dit vreeslik om die huis mooi te maak, boerekos vir hom te maak en om in die veld te gaan stap saam met die 3 honde.

Ek sal moet afsluit en eers groet.

Liefde Groete
Timmothy

 

Timmothy het in die begin gereeld geskryf, maar later van tyd het die briewe al minder geword.

Tannie Hessie het net so voor elke kersfees gevra of daar nie ’n brief of kaartjie van Timmothy af is nie. Dan het ek maar nee gesê. Soms het Timothy net ’n poskaart gestuur met ’n paar sinne daarop.

Ek kon sien dat Tannie Hessie vir Timmohy mis, maar nooit iets gesê nie.

Kind, het Tannie Hessie een laatmiddag, so met skemer, gesê toe ek en sy op die stoep sit.

Sit tog daardie plaat op wat jy en Timmy so geluister het. Daardie wals een.

Ek het die plaat gaan opsit en sy het lank en aandagtig daarna geluister.

Toe die plaat klaar is en dit maak net sulke sleep geluide oor die luidspreker het sy gesê dat ons maar kan gaan aansit vir aandete. Net die twee van ons.

Ek het nie meer baie by my ouers se huis gewoon nie. Mens kan amper sê dat ek by Tannie Hessie ingetrek het, en my ouers het dit so verstaan want Tannie Hessie is oud en sy kan nie alleen in so groot huis woon nie.

Ons het gaan aansit. Sy op die kop van die tafel, waar O Connor altyd gesit het. Ek langs haar.

Ons het in stilte geeet.

Toe ons klaar geet het, het sy sonder ’n woord opgestaan, die gang af geloop. Ek kon hoor sy maak haar kamer deur stadig oop en toe hoor ek hoe sy die hang kas se deur oopmaak. Sy het diep gekreun, soos mens maak as jy op jou tone staan om iets wat hoog is af te haal.
Sy het die deur weer toegedruk en weer skuif-skuif in die gang afgestap tot in die eetkamer.
In haar hand het sy ’n ou koffieblik.

Sy hou die blik na my toe en sê:
“ Hier kind, vat dit. Vat die geld. Dis die losieshuis se geld. Timothy wou dit nie gehad het nie. Gaan koop vir jou iets. “

Ek het soos ’n soutpilaar gesit. Ek kon tog nie die geld vat nie, maar ek het. Die kyk in haar oë het gesê : “Vat dit en moenie tee praat nie”.

Sy het weer by my aan tafel kom sit, ’n glas melk geskink en dit gedrink. Toe sy die glas so voor haar neersit en haar mond sommer so met die agterkant van haar hand afvee sê sy:

Kind, jy weet, soms het ’n mens net iets in jou lewe nodig. ’n Penvriend, ’n brief oor die pos, ’n mooi plaat wat speel of selfs net ’n mooi gedekte tafel. Sommige mense het ander mense nodig en ander is weer heeltemal gelukkig alleen. Maar jy moet net sorg dat jy nooit eensaam word nie.

En, my Kind, ek weet…jy kan hom maar nooi vir ete. Onthou om die kers dood te blaas as jy kamer toe gaan….

Sy het skuif-skuif in die lang gang afgeloop. Ek het nie woorde gehad nie. Dalk kan ek more aand ’n ekstra plek aan tafel dek. Mens weet nooit nie.

 

Ek het die deur weer stadig toegemaak, op knip gesit en die gang afgestap verby die fotos van Oom Charles en Tannie Hessie se troue, Timothy se doop en ’n paar ander fotos van family byeenkomste.

 

Toe ek by die groot boom aankom waar Timonty nog geduldig sit en wag, sê ek:

“Timothy ons sal ons laaste vak moet leer. Dis Afrikaanse litteratuur more. Gelukkig is jy goed daarmee” het ek gesê

“Ja, dis nie te moeilik nie. Ek wil net ’n paar vrae hersien oor die voorgeskrewe boek, dan moet ons seker begin kook vir die loseerders. Ek wonder waar is O Connor. Ek het hom nog nie met ’n oog gesien nie, het sy gesê

Ek ook nie. Dalk het hy in die veld gaan stap. Hy is mos gaande daaroor om in die middae te gaan stap, het ek ’n witleun vertel.

 

Later daardie middag het ons met die Donderdag spyskaart begin.

Skaaptjops en aartappels met ’n beetslaai en kondensmelk sousie.

Tannie Hessie is nogsteeds besig in die hoenderhok en haar groentetuin. Dis so asof sy die seer en verlies van Oom Charles in die hoenders in jaag.

Kyk, jy kook die aartappels net so aan die buitekent sag. Dan skraap jy dit met ’n vurk om sulke slootjies te maak. Dan bak jy dit in warm olie. Die aartaaples maak dan sulke pragtige bruin puntjies soos hulle bruin word. Dit lyk mooi op ’n bord saam met die skaaptjoppie, het ek vir Timothy verduidelik.

My doel was nie om vir haar te leer om artapples te bak nie, nee, maar om haar aandag van Oom Charels se dood en die hartseer af te kry.

Sy het die tafel gaan dek. Nie so mooi soos altyd nie. So halwe poging, sou ek sê.

Die loseerders het een vir een ingekom vir aandete. Soos gewoonlik het Timothy weer vir O/Connor op die kop gedek. Toe hy ingestap kom, het hy penreguit na Timothy toe gestap en vir haar ’n bos bloedrooi rose gegee.

Ek het om die hoekie gestaan en kyk. Ek wou nie gehad het sy moes sien dat ek kyk nie. Die ander loseerders het soos gewoonlik aangesit vir ete.

O Connor het vir Timothy in die oë gekyk, aan haar wang gevat, die blomme vir haar gegee en gesê:

Timothy, my dear Timothy. I am so sorry for the loss of your father. Please let me know if I can do anything for you.

Timothy het trane in haar oë gekry, gehuil en haar kop op O Connor se bors gesit. Hy het haasr vasgehou.

 

Toe sy uitgehuil is, het hy haar gelos en sy het kombuis toe gekom om die storie vir my te kom vertel. Natuurlik het ek geweet wat aangaan, ek het allermins die ding aan die gang gesit en dit het nie veel moeite gekos om vir O Connor te oortuig nie. Hy het dadelik ingestem.

Die loseerders het klaar geeet. Ek, Tannie Hessie en Timothy het nog in die kombuis gesit en ’n pot koffie gemaak vir na ete, toe Timothy sê dat sy buite op die stoep wil gaan sit.

Kind, het Tannie Hessie begin:

Hoe lyk dit my Timothy kan haar pa se dood na verwerk nie:

Ek weet nie Tannie. Sy sal orraait wees, maar dit gaan baie geduld vat om haar te troos. Maar hoe voel Tannie.

My Kind, mense kom en mense gaan. Mense word gebore en Mense sterf. Dis die lewe en ons moet aangaan, het sy gesê
Dit het my geskok dat sy so kalm was oor die oom se dod.

Wat is aan die gebeur tussen Timothy en daardie oorsese man? het sy gevra en daardie vraag het my geskok. Eers het ek geskrik, maar toe besef ek dat Tannie Hessie se oë en ore oral is, al dink ons nie so nie.

Ek weet nie Tannie, ek sien hulle kyk maar vir mekaar.

Sy gaan hom vat en weggaan, sê ek jou, het Tannie Hessie gesê en haar arms op die tafel gekruis met haar elmboe stewig op die tafelblad.

Sy wou al lankal hier weg. Ek weet. Ek het mos oë in my kop, ek kan sien hoe hulle vir mekaar kyk, het Tannie Hessie gesê.

Ek het opgestaan en koffie geskink

Dankie, het sy gesê en ’n slukkie gevat.

En jy? Wat gaan jy doen wanneer julle klaar is met skool. Gaan jy weg?

Nee, Tante, ek dink nie so nie. Waarheen sal ek in elke geval gaan?

Bly hier, het sy gesê
Bly by my.

Ek kon nie help om te huil nie. Ek het gehuil oor Tannie Hessie, oor Timothy, oor Oom Charles, oor die O Connor man en oor Tweeling.

 

 

 

Ek sal by Tante bly, het ek gesê en haar vasgehou. Vir die eerste keer het sy gehuil, saam met my. Oor oom Charles.

Kry die Bybel het sy gesê
Ek het opgestaan, die Bybel gaan haal en sy het uit Psalm 23 gelees. Die hele Psalm.
Sy het die Bebyl toegemaak, my hande in hare toegevou en gesê:
KOm laat ons bid.

Ons het gebid sonder woorde. Sy in haar kop en ek in my kop.

Bid is ’n privaat ding, het sy gesê en hardop AMEN gesê.

Die Oom se dood het die hele dorp, asook die boeredistrik in groot hartseer gehad.

Timothy was die meeste van die dag hartseer en het soos ’n skaduwee gesluip, maar moet ek bysê, sy het soos ’n ‘mannekyn skadu gesluip”.

Ons almal weet dat sy vreeslik kon aansit en dinge aandik, maar ek het haar hartseer gevoel. Sy het haar pa geweldig gemis. Sy bulderende stem, selfs die plathand so nou en dan en die waarhede wat hy kwytgeraak het, het Timothy gemis.

Niemand het meer saans Huisgodsdiens gehou nie. Hulle het selfs opgehou om die seën te vra voor etes. Die Bybel lê nog al die tyd op die sideboard, soos Oom Charles hom laas daaar neergesit het. Die laaste wat hy gelees het was Psalm 23. So asof hy geweet het dat sy tyd aangebreek het. Hy het die Bybel toe op Psalm 23 oopgelos.

 

“Dis alles tekens wat hy vir ons gegee het dat hy gaan sterf” het Timothy gehuil

“Hoekom het ons dit nie gesien en iets gedoen nie” het sy droewig gehuil.

“Die weë van die Here is duister” is al wat ek kon sê. \

Ek weet nie waar ek die woorde vandaan gekry het nie. Ek dink ek het dit dalk eendag op die draadloos gehoor. Of dalk is dit iets wat oom Charels nog gesê het.
Wag, ek onthou, hy het dit eendag gebid tydens ’n huisgodsdiens toe ek, my ma en pa by Tannie Hessie en Oom Charles gaan eet het. Hy het altyd so hoogdrawend gebid as familie kom eet het.

Tussen die skoolwerk deur en die eindeksamen wat voorlê het ek my bes gedoen om vir Timothy te troos en by te staan. Ons het selfs die Penvriend briewe uitgehaal en onder die peerboom gesit en lees. Maar die seer het in Timothy se oë bly sit.

Ons het nog so gesit en lees aan ’n penvriend se brief daar van Dealesville af. Die ene Toon Combrink wat selfs die brief met Old Spice besprinkel het. Geen mens sal ooit weet hoekom hy dit gedoen het nie, maar ek het aan daardie brief gesnuif asof dit ’n roos uit die tuin was.

“Gee bietjie daardie brief van Toon aan wat soos Old Spice ruik” het ek vir Timothy gesê. Sy het ’n halwe poging van ’n glimlag gegee en die brief aangegee. Ek het geruik…..

“Hy ruik nie meer na Old Spice nie. Hy ruik nou maar net na Naftaleen Motbolle” het ek gesê. Ons het gelag. Maar ’n halfpad lag.

Terwyl ons nog so deur HAAR penvriend briewe lees, want sien, ek het nooit ’n brief gekry nie, skiet ’n gedagte my binne. Hoekome het ek nooit hieraan gedink nie?

Ek was nog altyd goed om planne uit te dink. Ek sê mos altyd, elke probleem het ’n oplossing.

“Timothy, ek moet gou badkamer toe gaan. Wag hier” het ek gesê.

Ek het die Losieshuis binne gestap, ek wou hardloop, maar dan sou Timothy iets agter kom en my plan sou nie werk nie. Net toe ek by die voordeur wou instap, loer ek oor my skouer en sien dat sy met die pak briewe op haar skoot sit en met stywe oë straataf kyk. Ek wou vir haar skreeu: “KNIP JOU OË, HULLE GAAN DROOG TREK EN NOG TRANE MAAK” maar ek het nie.

Ek het eers by die kombuis gaan inloer of Tannie Hessie nie dalk daar is nie, toe in die boonste sitkamer en toe die groot sitkamer. Ek het by die kombuis venster uitgekyk wat op die agtertuin uitkyk en gesien dat sy in die hoenderhok besig was, en ek kon sweer dat sy nog met die henne staan en kekkel. Dis my kans.

 

 

Ek het die lang gang afgestap, verby ’n paar geraamde fotos van Oom Charles teen die gangmuur. Ek het gestop, daarna gekyk, aan een gevryf en verder afgestap, tot by die onderste kamer.

Meneer O Connor se kamer.

Ek het saggies aan die deur geklop. Drie kloppe. Net soos hy daadie dag gedoen het toe hy vir die eerste keer hier kom aanklop het.

Tok Tok Tok

Come in

Ek draai die deurknop stadig en stoot hom oop. Eers op ’n skrefie, stop, dan nog ’n bietjie. Die deur kraak vandag meer as gewoonlik. Dalk harder ook.

Ah, come in. How are you? het O Connor gesê toe hy my sien.
Thank you. I am well thank you, het ek engels probeer praat.

Hy het by die lessenaar gesit wat op die tuin uitkyk. Dit was vreeslik mooi vir my. Daardie pikswart hare wat blink en die spierwit paadjie wat deur sy kop loop. Sy hande rus, netjies gevou, op die tafeltjie. Mooi hande. Groot hande.
Hy het opgestaan en na my toe gestap. Hy is ’n goeie kop langer as ek. Hy het sy hand na my uitgesteek om te groet. Toe ek sy stewige greep voel, was dit soos om na ’n engel uit die hemel te kyk. Hy was werklik mooi.

Ek moes my gedagtes vinnig bymekaar kry. Hoe durf ek nou so na hierdie man kyk. Dis malligheid, het klomp gedagtes soos klomp fireworks deur my kop geskiet.

Ag wat, het ek gedink, dis net dat ek ook so stylvol wil word as ek ouer word, of liewer, sy ouderdom bereik. Ek wil ook sulke pakke klere dra en sulke engels praat. dis maar al.

Wat, en ek daardie dag vir O Connor in sy kamer gesê het, gaan ek beslis nie herhaal vir die hele wêreld om te weet nie, maar dit het gewerk. My engels was swak, ek het selfs gevoel of ek ’n woordeboek in die hande moes kry en maar uit die woordeboek moes praat. Maar daar was nie tyd nie. ek moes my sê sê, vrae vra en doen wat ek moes doen.

Thank you very much, het ek gesê toe ek uitstap.

You are welcome and good luck to the family with you big loss and pease let me know if you need anything else, het O Connor gesê.

Ek het net geglimlag en my kop geknik.

 

Laatmiddag toe Timothy die tafel vir Mr O”Connor moes dek vir aandete, het sy spisiale moeite gedoen.

Sy het lank na die tafel gestaan en kyk, borde geskuif, dan weer teruggestaan en die spul bekyk. Dan die messe en vurke geskuif, teruggestaan en kyk. Die glase eenkant toe geskuif, dan weer die adner kant toe. Terggestaan en kyk. So asof sy vir ’n kompetiese moes dek, of nog erger, asof sy ’n bruidstafel vir ’n bruilof moet dek. Ek skrik vir my eie gedagtes.

Sy het die servette mooi gevou, die glase mooi blink gevryf en selfs blomme op die tafel neergesit.

 

Sy het ’n paar clivia’s in die tuin gaan pluk, bloedrooi rose wat langs die voetpaadjie groei en fyn blommetjies vir onderlangs wat sy dan in die oase gedruk het.. Sy het kerse uit die kas gaan haal, hulle in lang kandelare gedruk sodat mens nie oor die tafel in die kerse moet vaskyk nie, maar mekaar in die oë kan kyk gedruk en dan Ivy op die tafel vir ’n groenigheid.

“Jy kan nie die tafel so ‘inkleur’ nie” het Tannie Hessie gesê.
“Vir wat nie, Ma. Kyk,dis mooi”
“Ja, dis mooi, maar as jy dit eenkeer doen moet jy dit elke keer doen. Ons is nie aanstellirge mense nie en jy weet dit” het Tannie Hessie vir Timothy probeer keer, maar Timmothy het haar nie gesteur nie en aangehou.

“Jy maak nou ‘n bespotting van die losieshuis” het Tannie Hessie gesê.

“Ma, kyk hoe mooi lyk die tafel. Dink Ma nie so nie?” het sy aangehou kerm.

“Nee, dit lyk soos ’n goedkoop krismiskat” het Tannie Hessie gesê.

Ek kon sien dat Timothy haar nie juis aan haar ma gesteur het nie. Selfs toe Oom Charles kom praat het, het Timothy haar nie aan hulle gesteur nie. Sy het elke artikel in al wat ’n tydskrif is uitgeskeur met die titel “Idees vir ’n romantiese tafel”

“Timothy, ek ken jou nie meer nie” het oom Charles gebulder, omgedraai en sleepvoet terug kamer toe geloop.

Ek het hom jammer gekry.

Timothy het vir Mr O Connor op die punt van die tafel gedek, sodat hy, soos ek reken, nou maar belangrik moes voel. Timothy, Tannie Hessie en Oom Charles het later van tyd nie meer in die eetkamer saam met die loseerders geet nie. Hulle het in die kombuis gedek en daar geeet. Oom Charles wou nie tussen die klomp vreemdes wees nie en het gesê die blomme gee hom hooikoors en mens kan nie die Bybel by hierdie kerslig lees nie.

Daardie aand, tydens aandete toe die Bensons in die kombuis sit en eet, het Timothy kort-kort opgestaan om te gaan kyk of alles reg is by die eetkamer tafel. Sy vat dan ’n fles water in en kom met vuil borde uit. Dan weer ekstra servette in en kom met opskepbakke uit. Heen en weer, Heen en weer.

“Vir wat is die kind so op en af?” wou Oom Charels weet

“Sy vat die losieshuis baie ernstig op” het Tannie Hessie gesê. Wetend dat sy nou ’n wit leun vertel, want Tannie Hessie het geweet wat aan die gang was. Sy kon deur haar dogter sien.

 

Timothy het vir my die volgend dag vertel dat elke keer as sy eetkamer toe was om te hoor of alles in orde is, die O’Connor man haar aangekyk en geglimlag.

“Kyk, Neef, hy het so gemaak”

 

NEEF BEDUIE MET SY OË MOND EN KOP EN PROBEER DAN VIR TIMOTHY NABOOTS SOOS WAT SY DIT VERTEL HET.

“Toe ek sy bord voor hom wou wegvat,” begin sy vertel, “het sy vingers liggies aan myne geraak. Hy het toe diep in my oë gekyk en geglimlag. Ek dink dat hy dalk op my verlief is”

“Meneer O Connor kan mos nie op jou verlief wees nie. Jy is nog in die skool en hy is ’n volwasse man. Jy moenie nou muisneste kry nie, jy sal dat jou pa morsdood neerval” het ek haar probeer keer.

“Wanneer laas het jy ’n brief van ’n penvriend gekry?” het ek haar aandag van meneer O’Connor probeer aftrek.

“Ag Neef, penvriende is kinderagtig. Ek het opgehou om vir hulle te skryf. Dis net kinders wat met penvriende sukkel” het sy gesê. Ek wou nog vir haar sê dat sy dan nog ’n kind is, maar het liewer besluit om stil te bly. Met Timothy kan mens nie wen as sy iets in haar kop het nie.

Toe die derde dag aanbreek en almal dink dat Meneer O Connor gaan vertrek, kondig hy aan dat hy nog gaan aanbly.

“Vir hoe lank?” wou Tannie Hessie weet.
“Sorry?”
“For how long?” vertaal Timothy met ’n baie bree glimlag om haar mond.
“I am not so sure. I love your town and the guesthouse is really lovely and friendly” het Meneer O Connor gesê

Tannie Hessie het dit so aanvaar, want sy het net oë vir daardie geldblikkie. Die kamer aan die einde van die gang wat op die tuin uitkyk het oopgegaan en hulle het gevra of Meneer O Connor nie eerder daarheen wil skuif sodat Timothy haar kamer kan terugky nie.
Hy het nie ’n brobleem daarmee gehad nie en hy het getrek.
Timothy het teruggetrek huis toe, na haar eie kamer toe en dit was ’n groot kopseer vir Tannie Hessie. Oom Charles het net diep gesug en gesê: “Vrou, ons sal maar ’n slot aan die deur moet sit. Daai meisiekind raak nou groot”. Net so. Dis al wat hy gesê het.

Met die wat hy sê “Die meisiekand raak GROOT” het hy eintlik baie meer bedoel was wat mens dink jy hoor. Groot kan baie dinge beteken.

Die eindeksamen het nader gekruip. Ek en Timothy het baie saam studeer, vasbeslote om Matriek te maak en die dorp te verlaat. Na skool het ons gewoonlik in die kombuis gaan
sit en leer. Wanneer ons klaar was het ons met die aandkos begin. Die losieshuis het vol gebly

’n Week voor die eindeksamet sou begin, kom Oom Charle tot sterwe. Tannie Hessie was in die badkamer besig . Dit moes seker so 7 uur in die oggend gewees het. Oom Charles het op die kant van die bed gesit, besig om sy skoene aan te trek. Toe hy die linkervoet se skoen wat aantrek, val hy agteroor. Morsdood. Tannie Hessie het hom so op die naat van sy rug gekry toe sy in die kamer kom. Sy het eers gedink hy lê net bietjie, maar toe sy nader stap en sy in sy gesig kyk, het sy geweet dis verby. Die dr het gesê dat dit ’n hartaanval was. Blykbaar was daar te veel bekommernis wat op sy hart gerus het.
Tannie Hessie het vanuit die kamer vir Timothy geroep.
Toe Timothy haar pa so sien het iets in haar gebreek.

Hoe verwerk ’n mens ’n dood wat sommer net so vinnig gebeur?

“Kan ma nie probeer om hom aan die lewe te kry nie?” het Timothy gevra

“Nee, kind, dis verby. Gaan bel die dr en moenie dat die loseerders hoor nie. Ek wil nie ’n sirkus hier in my huis he nie” het Tannie Hessie beveel.

Timothy was hartseer en geskok deurmekaar. Sy het die sentrale gebel en gevra hulle moet haar asseblief deursit na die dr toe. sy kon nie die dr se nommer onthou nie.
Die sentrale wou nog weet wat aangaan, toe sê Timothy, uit pure skok, ‘dis nie julle besigheid nie, julle is in elke geval klomp skinner bekke’.
Sy moes dit nie gesê het nie. Sy kon haar tong afgebyt het van spyt.

 

Dit was ’n Sondag oggend. Ek het nog in die bed gelê en luister na die Sondag geluide. Sodag geluide klink mos anders as Maandag of Dinsdag geluide. Dis asof die Here ’n ander plaat opgesit het. Tot die voeëltjies se sing het anders geklink.
Timothy het woes aan my kamervenster kom klop en kliphard gehuil. Ek het eers gedog dat Oom Charles die O Connor man met die dubbel loop haelgeweer beetkery het, maar toe ek deur deur haar snikke hoor dat sy sê “Pappa is oorlede toe hy sy skoene moes aantre” het die groot skrik in my maag begin ruk tot in my keel waar dit die trane losgemaak het.

Hoe kan iemand doodgaan van skoene aantrek, wou ek nog vra.

Ek was hartseer. Hartseer vir die Oom, want ek het van hom gehou, Hartseer vir Timothy, Hartseer vir Tannie Hessie. Skielik het die Sondag geluide na ’n ander geluide verander. Nie ’n Maandag of Dinsdag geluid nie, nee, ’n heeltemal ander geluid. Mal geluide.

Ek het uitgehardloop, nog in my slaapklere en vir Timothy teen my vasgehou.

“Shuuuuu….shuuuu…..Timmy. Jammer my geliefde Nig…shuuuuu…..shuuuu” het ek haar probeer troos.

Ons het saam na hulle huis toe gestap. Ek het haar styf vasgehou. Tannie Hessie het op die stoep gestaan. Drooog-oog. Die dokter het toe klaar vir Oom Charels weggevat.

“Hy is nou weg, vir altyd.” is al wat Tannie Hessie Gesê het.

Ek weet nie wanneer sy oor Oom Charles gehuil het nie. Niemand het haar ooit sien huil nie nie eens tydens die begrafnis nie.

Toe ons met die stoep trappies opstap het Tannie Hessie vir Timothy vasgehou. Timothy het later nie meer gehuil nie, maar geween.

Tannie Hessie het toe met alle mening en mag die huis begin skoon maak. Vloere skrop, vensters skoonmaak met koue asyn water en al die koper blink gevry”f. As ons haar nie gekeer het nie, sou sy selfs die loseerders se motors gewas het. Sy het in die tuin gewerk, nog groente geplant en pampoen ranke ingedruk. Sy het selfs ’n toom hoenders gaan koop.

“Eiers is duur en die loseerders eet mos dosyne eiers in die oggend. En niks bak so lekker koek soos ’n vars eier nie” het sy gesê.

“Ma bak nooit koek nie” het Timothy gesê.

Tannie Hessie se hoenderboerdery was ’n groot sukses. Mense van oral oor het kom eiers koop. Die loseerders kon nie uitgeeet raak aan die goudgeel, vars eiers nie. Sommige mense het gesê dat Tannie Hessie nou heeltemal mal geword. Die dood van Oom Charles het haar sleg getref.

Ek moet sê, na die Oom se dood was Tannie Hessie nooit weer dieseflde nie.

Timothy se kop was nou wel die heeltyd besig met die sjarme skool en mannekyn besigheid, maar dit het handig te pas gekom as sy met moeilike kliente moes praat en hulle klagtes hanteerheer.
Ek was nogal knap met tafek dek , kamers mooi maak en ek het selfs ’n hand met die kos gehad.. Maar die belangrikste ding is dat ek en Tannie Hessie ’n goeie verhouding begin het. Oom Charles was ook heel tevrede dat ek in die losieshuis kom help het, want dan moes ek ’n ogie oor Timothy hou. Hy het darm so ietsie onder die tafel deur vir my gegee vir daardie moeite. Niemand het ooit daarvan geweet nie.

Dit was die maand van Oktober 1972 toe die Losieshuis tjok en blok vol was. Mense van oraloor het na die dorp gestroom. Prokureers, bouers, speurders en net gewone reisigers. Die nuus dat daar ’n losieshuis op die dorp is en dat die kos so lekker is met goeie kliente diens, het soos ’n veldbrand versprei. Nie net deur die dorp nie, maar deur die hele Vrystaat. Mense het gepraat.

Ek en Timothy was nog besig om by die kombuis tafel te sit en boontjies kerf toe daar ’n klop aan die deur was.
Ek sal gaan kyk, het ek gesê.

Hierdie was ’n heel anderste soort klop. So asof dit sagter en meer beskaafd was.

Nee, ek sal gou gaan, het sy gesê.

Hoekom dit so belangrik vir haar was om die nuwe gaste te verwerlkom, kon ek nooit verstaan nie, maar vandag verstaan ek dit baie goed. Sy het met elke loseerder wat daar aangekom het geoefen om mooi te praat, reg te loop, regop te staan en beleefd te wees. Sy het tot se ver gegaan om die regte handdruk tydens ’n groet te doen. Op ’n dag het sy haar een been so agter die ander been ingeskuif en gebuig.

“Ag nee vader tog Timothy. Nou gaan jy wragtag te ver. Dis net die mense in Engeland wat so maak.” het ek gesê.

 

“Dis sjarmant” het sy altyd gesê.

Ek het nie mooi geweet wat die woord Sjarmant beteken nie, maar al wat ek weet is dat Timothy behep was daarmee.

’n Man met ’n baie vreemde aksent kom die huis binne.

Good Morning Mister, het sy gesê.

Mister? Dit het nie vir my so reg geklink nie. Dalk moes sy liewer Sir probeer het. Mister is ’n ding wat skool gee.

Ek kon nie mooi hoor wat hy gesê het nie, want my engels was maar sleg en daardie man se engels is van ’n ander soort engels. Hoog engels met ‘erre’ wat rol en aksente op verkeerde woorde en lettergrepe. Vir ’n oomblik het ek gedog hy praat portugees of iets.

al wat ek kon hoor was yes en no.

Timothy het terugkom in die kombuis en gesê dis die mooiste man wat sy nog gesien het. Jonk, netjies en hy lyk na oorsee.

Die man was so, dalk, in sy 20’s gewees. Vroeg twintig sou ek skat. Lang man wat stewig in sy stewils staan. Pikswart hare wat hy in ’n baie netjiese middelpaadjie gekam het. Sy kopvel was spierwit in die paadjie teen die swart van sy hare. Blinkswart, kan ek nog
onthou.
Hy het die mooiste bree skouers gehad, regop rug ’n kyk in daai blou oë wat enige vrou sal laat ingee. Hy het ’n diep, warm rasperagtige stem gehad, maar saggies gepraat.

“Dis is baie elegant om sag te praat” het Timothy nog vir my gesê

Hoe lyk oorsee? wou ek weet.

Anders, het sy gesê.

Kom kyk gou hoe hy lyk. Kom man, moenie skaam wees nie, het sy in ’n fluister stem aan my gekarring.

Toe ek die man sien het ek geweet hier gaan ’n ding gebeur. Dis asof daar ’n engel in Tweeling beland het. Ek en Timothy het na mekaar gekyk, dan weer na die man gekyk en op daardie dag in Oktober 1972 kon ek sien dat Timothy se hartklop nou hardloop. Die begin van groot dinge. En hy hét na ‘oorsee’ gelyk. Ek kan tot vandag toe nog nie verduidelik hoe oorsee lyk nie, maar hy het so gelyk.

Good day, I am Mr O Connor, het die man gesê.

Hallo, is al wat ek kon sê.

 

We are full, I am so sorry, het Timothy in perfekte engels probeer sê en duidelik het sy nie gedink terwyl sy gepraat het nie.

Moenie dom wees nie, Timothy, jy kan mos nie hierdie man laat gaan nie. Sê vir die man hier is nog een kamer beskikbaar. Ons maak jou kamer leeg en rig dit vir hom in. Jy kan nie hierdie man met oorsee geld laat wegkom nie. Kyk na die man. Hy blink eintlik van die geld. Ons kan later jou pa se knorrigheid stil kry en jou ma sal nie omgee vir die ekstra inkomste nie. Onthou, daardie blik moet vol geld kom vir jou geleerdheid.

Ons het mooi vir die man geglimlag sodat hy nie moet dink dat ons hom beskinder nie en dan vat hy die hasepad om nooit weer gesien te word nie.

Sorry, Mr O Connor. We only have one room left. But it will only go open after three this afternoon. Do you want to wait a little bit? het Timothy in haar beste engels probeer praat.

Vir Timothy om engels te praat was ’n groot stap boontoe.

“As ek ’n mannekyn wil word, moet ek engels kan praat, veral as ek oorsee gaan toer” het sy vir my gesê en in ’n ‘plea’ posisie gaan staan…..so….(BEDUIE MET VOETE)

O thank you indeed, het O Connor gesê.

Maar waar gaan ek dan slaap? het timothy bekommerd gevra.

Man, kom bly daar by ons. My ma-hulle sal nie omgee nie. Hierdie man sal gehelp moet word, het ek aan enige moontlik oplossing gedink.

 

Tannie Hessie het die geskarrel in die voorhuis gehoor en gaan kyk

“Middag” het sy gesê en vir die man gekyk

“Hy is engels” het Timothy gesê.

“As ek vandag Engels moet praat, is ek in my moer in” het Tannie hessie gesê

“Ma! Moenie dat ek nou vir ma moet skaam kry nie”

“Skaamkry? Jy is nog nie oud genoeg vir ’n loesing nie, Timothy. As jy jou vir my wil skaam, dat moet jy maar ander blyplek loop soek” het Tannie Hessie sommer duiwel begin vat.

Ek moes maar lag. Tannie Hessie het altyd gepraat voordat sy haar woorde bedink.

“Timonthy, en waar gaan die man slaap. jy kan mos sien die Losieshuis is vol”

“Ma, hy gaan in my kamer slaap.”

 

Tannie Hessie het geskrik.

“Wil jy nou skande in hierdie huis bring en dit sal die einde van jou pa betekend. vir wat moet jou tog so vol dinge wees?”

“Stadig nou Tannie. Timothy gaan by ons kom bly dan kan die man in haar kamer slaap” het ek nog die ding probeer red.

Ek sou enige iets doen om daardie situasie te red en om daardie man ’n slaapplek te gee. Iewers in my het ek gevoel dat hierdie nie net ’n gewone ‘penvriend’ is of loseerder nie. Daar het iets uit die man gestraal.

Na ’n baie lang ge “yes” en “no” het ons Timothy se kamer leeg, al haar klere en persoonlike goedjies na ons huis toe en O ‘Connor is in.

“Dis net vir 3 aande” het Timothy vir haar pa gesê.

 

Vir my het dit so gelyk asof Oom Charles nie meer omgee nie. Asof daar ’n vlam in hom besig is om dood te gaan.

Oom Charles het heeldag in sy kamer gebly, net uitgekom tydens etenstyd en elk dag minder belang gestel in die politiek asook die losieshuis. Hy het selfs minder sy pak klere met die mooi hoed gedra.

Op ’n dag het ek vir hom gevra wat dan kwel?
“Nee, niks nie.” het hy gesê in daai diep rasper stem.
“Maar oom is nie meer dieselfde nie” het ek aangehou
“Mense verander. Jy sal sien” en dit was asof dit die einde van die gesprek was. Sommer net so. Stop.

 

Daardie dag toe sy die penvriend advertensie onder die boom gelees het, gaan daar ’n hele wêreld van letters, briewe, posseëls, koeverte en skryfblokke vir my oop.

“Ek hou van die buitelewe, dans, musiek en visvang. Ek versamle seëls as ’n stokperdjie Ek is ’n lidmaat van die NG kerk. Vriende met sober gewoontes en nie rokers kan skryf. Ek is 21 Jaar oud. Bulletjie van Buffelsfontein”

Ek en Timothy het so gelag oor die sober gewoontes en Visvang.

“Mense wat visvang is almal dronklappe” het Timothy gelag.
Lees nog een, het ek gesê

“Ek is Rosie van Reitz. Ek soek penvriende wat van klassieke musiek hou. Mans vriende tussen 20 en 25 kan skryf. Ek hou van die natuur, bak en naaldwerk. Nie drinkers en rokers.”

Timothy het klomp briewe gekry en sy het dit altyd vir my voor gelees. Dan het sy teruggeskryf en soms het sy gevra dat ek moet help met die terugskryf.

Ek het elke weet ’n brief geskryf aan verskillende mense, maar niemand het ooit teruggeskryf nie. Dalk het ek verkeerde woorde geskryf. Maar dis tog Godsonmoontlik, want ek het dan help skryf aan Timothy se briewe en die mense het altyd gesê hoe wonderlik mooi sy kan skryf.

Geen mens sal ooit weet hoekom ek nie ’n brief gekry het nie.

 

Dit het nou elke week se ding geword om onder die peerboom te sit en briewe lees, EN skryf. Dan het Tannie Hessie van die voordeur af geroep sodat Timothy moet help met die kosmaak vir die Loseerders.

Neef, het sy een dag gesê. Ek kan nie meer so kook nie. Ek weet nie eens wat om te maak nie. Ek het al Hoender gemaak, Vis, Skaaprib, afval en you name it. My gedagtes is nou heeltemal op.

 

Timothy, het ek gesê. Jy moet ’n spyskaart opstel. Maandag Tot Sondag. Dan volg jy die spyskaart. Maandag begin jy tot en met Sondag en dan begin jy van voor af. Dan hoef jy nooit te dink wat om te maak nie. Dis maklik. Ek sal jou kom wys, het ek gesê.
Ons het ’n hele middag na skool gevat en spyskaart skryf. Eers rofweg op ’n stuk papier.
Maandag: Skaapboud, groenbootjies, Mash en ’n dik sous .
Dinsdag: Frikkadelle, gebakte aartapples en Tamatie en Uie slaai.
Woensdag: Bobotie en geel rys
Jy sien, jy kan sommer baie Bobotie maak, het ek gesê, en dit in die vrieskas sit. Dan volgende Woensdag hoef jy nie te kook nie, net ontvries.
Donderdag: Skaaptjops, rys en aartappels.
Vrydag: Ek kan nie onthou nie….nog iets
Saterdag: Sommer net maalvleis en iets ligs
Sondag: Groot kook
Ons het dit vir Tannie Hessie gewys en sy was baie in haar skik gewees. Sy was trots op ons om haar so mooi te help.
Mens kan nie wasgoed doen en nog kook nie. Dankie vir julle hulp, het sy gesê.
Ons het toe die spyskaart op ’n mooi stukkie skryfblok, dieslefde wat Timothy vir die penvriende gebruik het, geskryf, in my Sondaghandskrif en dit vir die loseerders gegee.

Ek het toe vir haar gesê dat ons onder aan die spyskaart moet skryf dat indien ’n loseerder nie hier wil eet of planne vir die aand het nie, hy ten minste een dag voor die tyd vir ons laat weet.

Die skaapvleis in die slaghuis was duur. Mens sou dink dat die slagter dit dalk aspris duurder gemaak het, vir die losieshuis, want die losieshuis het elke week klomp vleis gekoop. Ek het al gehoor die slagter sê dat Ou Hessie nou sy beste klieent is. Dis toe op ’n dag wat ek vir my pa gevra het of hy nie weet van ’n boer hier in die distrik by wie ons direk ’n skaap kan koop nie.
Ja, het my pa gesê. Die Van Jaarsveld ou aan die suide kant van die dorp.

My pa het met Van Jaarsveld gaan praat en hy het ingestem om ’n heel skaap aan ons te verkoop en dit selfs op te saag en in pakkies verpak. Dit was baie goedkoper. Elke keer as hy na die Losieshuis toe gekom het om af te lewer, het ek gaan help dra aan die pakkies vleis wat netjies met wit plakkertjies gemerk is.
Tjoppies
Nek tjops
Boud
Rib

Elke keer as Van Jaarsveld met sy groot bakkie voor die Losieshuis gestop het, het ek uitgestap, gegroet en gehelp dra. Hy was ’n baie vriendelike man. Laat 20’s gewees. Bree skouers, regop geloop, groot hande en hy het pure plaas geruik. ’n Mens kon aan sy hande sien dat hy ’n hardwerkende man is . Hy was baie vriendelik met my, dalk té vriendelik, het ek soms gedink, maar ek het nie omgegee nie Hy het in sy diep stem gegroet, sy hand uitgesteek en my hand stewig gedruk. Dan het hy met daardie diep, blou oë vir my aangekyk asof ek ’n advertensie is.

 

Soms het hy na die losieshuis toe gekom sonder ’n bestelling. Sommer ’n botteltjie kerrieboontjies gebring of pampoen wat klaar geskil en opgekerf was. Ek het van hom gehou.

Hy het soet tee gedrink, seker drie lepels suiker. Hy het nie van die skinkbord idee gehou met ’n suikerpotjie, melkbekertjie en ’n blommetjie by nie. Net so eenvoudig en maklik.
Gooi sommer die suiker en melk in, het hy in ’n diep stem gesê.

Ek en Timothy het ’n goeie span gemaak in die Losieshuis. Sy het eendag, toe Van Jaarsveld so wegry vir my gesê :

“Gawe boer die Van Jaarsveld ou. En ’n mooi man daarby ook” Net dit, dis al. Ek het niks gesê nie.

Timothy was in matriek.

Ek en Timothy het baie middae saam studeer.

Sy het gesukkel met Biiologie en ek het met Wiskunde gesukkel. Sy was baie knap met somme maak. Ek het altyd gesê dat sy ’n rekenmeesters moet word, dan lag sy en sê nee, dis ’n man se werk. Ek gaan ’n mannekyn word.
Sy het dan haar kop skuins gedraai, haar rug regop getrek en soos ’n vrou op die voorblad van ’n tydskrif gesit. Dit was so mooi.

Wat gaan jy eendag word? het sy vir my gevra.

O genade, ek het nog nooit so daaraan gedink nie. Ons is amper ‘uit die hok uit’ en wat dan.?

“Ag, ek sal maar hier in Tweeling bly. Die Vrystaat is in my bloed. Dalk ’n algemene handelaars winkel oopmaak. Of so iets. My pa wil hê ek moet in die koperasie saam met hom werk. My ma wil he ek moet onderwys gaan studeer. Wat is ’n mannekyn?” het ek daardie dag in hulle ‘groot’ sitkamer gevra.

Sy het gelag, opgestaan en meubels weggeskuif. Sy het toe op en af gestap, hande in die sye, heupe wat swaai en kop wat links en regs swaai, so mooi. Sy het haar skoolromp so effens opgetrek en die stukke by haar panty ingedruk om ’n minnie skirt voor te stel.

My mens, my mond het oopgehang. Elke keer as sy ’n draai maak en haar een voet so voor haar uitstoot en weer uitskiet met die wegstap het ek hande geklop. Ek het toe sommer ’n plaat opgesit met die strause’s walse. Timothy was in die hemel.

Ek onthou nog baie goed dit was so laatmidag toe Tannie Hessie bietjie op die bed gaan lê het en oom Charles ‘n draai in die dorp gaan maak het, soos sy gewoonte nou maar was…net ’n draai gaan. Baie stadig.

Ons was so in vervoering met die musiek en Timothy se natuurlike vermoee om ’n mannekyn te word dat ons glad nie agtergkom het dat daar ’n ekstra paar oë is wat ons dophou nie. Toe hy ook hande klap vir die voldraai wat Timothy doen sonder om haar balans te verloor, skrik ons. Dit was die prokureer wat in die deur gestaan het.
“Netjies, baie netjies” het hy met ’n glimlag gesê, sy baadjie-knoop losgemaak en stewig op altwee voete gaan staan.
Ek het die plaat afgehaal.
“Nee, los dit laat die speel. Dis die Blou Denube” het hy gesê.
“Maak nog ’n draai op die vloer” het hy vir Timothy gesê. Ek het eers gedink die man gaan haar vra vir ’n dans. Kan jy jou voorstel as Oom Charles dit moet sien?

Natuurlik het Timothy van die aandag gehou. Ek kan nie ontou of ek ook van die aandag gehou het nie. Maar nou dat ek terugdink, dis nie juis ek wat die aandag gekry het nie. Dit was Timothy en Timonthy alleen.

Die Prokuerrertjie het nog so gestaan en glimlag met sy hande in sy broeksakke toe oom Charles se gesig agter hom verskyn het. Oom Chales het so oor die Prokureertjie se skouer geloer en vir Timohty gewaar wat op en af stap op die maat van ’n Straus Walz.

“Wat de donner gaan hier aan” het sy stem deur die sitkmar gebulder.

Timothy het haar skoolrok uit haar panty se rekke geruk.

Ek onthou dat ek maar net grootoog daar gestaan het. Dis beter om nie ’n woord te sê nie.

Timonthy het langs my kom staan.

 

“Vir wat staan jy met so kyk in jou oë?” het oom Charlers geskreeu.

Jy kyk my dogter aan asof sy ’n advertensie is. Ek het geweet hierdie ding gaan nie deug nie. Julle mannejties van die stad is net agter een ding aan. Vandag is daar moord hier in Tiemie straat. Ek sweer voor God dat ek jou nek sal breek. Trap. Trap…Vat jou goed en Trap” het oom Charles op die arme prokureer geskreeu.

Tannie Hessie wat die gedoente aangehoor het kom ook die sitkamer binne met haar hand op haar bors soos sy altyd doen as daar moeilikeid is.
“Wat gaan tog aan Charles?”
“Kyk hier Hessie, kyk wat veroorsaak hierdie losieshuis. Dis ’n bordeel. Ek kan dit nie duld nie. Toe, vat jou goed mannetjie” het Oom Charles gebulder.

 

Die Blou Denube het aanhou speel, die prokureer tap die ritme met sy skoene en Timothy staan en bewe soos ’n riet.

Ek moet tog by sê dat ek daardie dag so jammer vir oom Charles gevoel het. Ek kon die ‘wild” in sy oê sien. As ek nou so terugdunk, verbeel ek myself dat daar selfs witterige skuim in sy mondhoeke was en die reuk van Salpeter het uit hom gestraal.

Timothy het haar min aan har pa se gebulder gesteur. Sy het aanhou glo dat sy tog ’n sjarmante mannekyn gaan word en net die feit dat die prokureer haar openlik bewonder het, het die vuur nog sterker in haar laat brand. Daar was nou geen stop aan Timothy en haar mannekyn loopbaan nie.

Nadat die prokureer daar weg is, sak en pak, het oom Charles vir Timothy geroep om by hom op die stoep te sit. Sy het geweet dis die groot aanpraat, en sy was tog voorbereid daarop gewees.

“Maar pa, ek kan nie hier op Tweeling so versukkeld sit nie. Ek het ’n blink loopbaan wat ek wil volg. Daai prokureer het dit self gesê. Ek het alles wat dit vat om ’n mannekyn te word. Alles” en sy het haar hande weer in haar heupe gedruk en haar kop so skuins gedraai.

“Timothy…” het oom Charles saggies begin praat.

 

 

“Daar is niks fout met Tweeling nie en niks fout met hierdie huis nie. Hier sal jy bly. Jy gaan met ’n boer trou, kinders kry, my kleinkinders, en Sondae gaan ons saam eet. Elke kersfees gaan ons as family bymekaar kom, boekevat en geskenke gee. Dis klaar. Finish” het oom Charles sommer daai engelse woord, wat hy tog so haat, bygevoeg.

 

Oom Charles se gesondheid het by die dag meer en meer agteruit gegaan. Eers maagkwaal, toe lewer, toe sy niere, toe sy kop en sy bors. As die een kwaal genees, dan steek ’n ander kwaal weer sy kop iewers uit.

Intussen kom en gaan die loseerders. Dis so asof Oom Chalres heeltemal opgegee het om die losies huis storie te stop.

“Dit baat tog nie. As Hessie ’n ding beet het, laas los sy nie sommer nie” het hy gesê.

My mens, dit was ’n gedoente in Tweeling. Almal het oor Hessie se Nessie gepraat en oor die loseerders wat met honger oë na Timothy kyk. Oom Charles het gemaak of hy dit nie sien nie en Tannie Hessie het net die geld blik dopgehou en gesien hoe die blik vol raak, vir Timothy se geleerdheid.

Oom Charles het so ver gegaan om Skoolhoof toe te gaan sodat dié tog maar sin in Timothy se kop kon praat. Timothy het haar nie gesteur nie en net so met haar hande voor haar gevou, na die skoohoof gestaan en ‘ge-ja-meneer-nee-menner”….net om die man se mond stil te kry….

Ek moet ook sê dat ek en Timothy net 4 maande van mekaar verskil. Dis die enigste niggie wat ek het, of altans wat ek dink ek het. Sy het altyd gesê dat ek haar deur matriek gehelp het. Sy het eendag vir my gesê toe ons nog so onder die peerboom gesit het:

“Neef, het jy al ooit ’n brief oor die pos gekry?” en toe kyk sy my aan asof sy my jammer kry.

“Nog nooit nie, Timmy”

“Hoekom nie?”

“Niemand skryf vir my nie”

“Kry iemand om vir jou te skryf. ’n Penvriend. Kyk, hier is ’n boek. En in die boek is ’n hele bladsy vol van penvriende”

“Maar hoe werk dit?”

“Kyk, al wat jy doen is dat jy deur die advertensies lees en besluit watter een ’n goeie vriend kan wees. Dan skryf jy ’n brief, stel jouself voor en pos dit. Dan skryf die mens vir jou terug, as hy belangstel”

“Net so?”

“Ja. Kyk hier is een.”

 

Tannie Hessie het ’n kennisgewing bordjie gemaak sommer so met die hand op ’n stukkie plank geverf. Hessie se Losieshuis. Sy het toe nou maar van die Hessie se Nessie, idee vergeet, maar op die ou end het almal maar van Hessie se Nessie gepraat. Net op die boeke was dit Hessie se Losieshuis.

Die heel heerste klient was ’n prokureer van Bloemfontein .

Tannie Hessie, Oom Charles en Timothy het nog so op die groot rooi stoep gesit en tee drink, dit was seker so teen 11 uur se kant, toe ’n motor voor die hek stilhou.

Oom Charles druk die kromsteelpyp in sy mond, tannie Hessie druk haar hare in haar nek plat en Timmothy trek haar oë skrefies om beter te kon sien.

“Ja, toe Hessie, hierdie lyk soos iemand wat blyplek soek. Ek sien dit sommer so in sy kyk” het Oom Charles gesê.

Daardie woorde was die begin van baie nuwe kliente. Tannie Hessie het nooit geweet wat hy bedoel met ‘daardie kyk’ nie, maar elke keer as iemand verby die losieshuis gery het en in die rigting van die deur gekyk het, het oom Charles gesê dat hy die ‘kyk\’ in die oê kan sien.

Die prokureer het vir een maand gebly. Stil en netjiese man. Hy het nie veel gepraat nie. As hy in die middae van die werk af kom, het hy kamer toe gegaan en dan net vir aandete uitgekom net om weer te verdwyn. Hy het ’n ligbruin pak gedra. Amper so ’n artappel kleur. Netjiese hemp en das wat by die eerste knoop van die baadjie met ’n dasspeld vasgemaak is. Sy broek is in ’n netjiese plooi gestryk, van bo by die heup tot onder by sy skoene wat blink. en op sy skoene het die broek se soom netjies gerus met ’n parmantige ‘turn up’ in die pype.

Sy skoene het ’n effense hakkie wat so klip-klip as hy op die sementpaadjie stap. Om alles mooi netjies af te rond het hy ’n donkerbruin hoed op met ’n ligbruin lint al om die kante.
Oom Charles het laat hoor dat hy tog van die man se styl hou, maar dat hy nie baie vattigheid het aan prokureers nie. Hulle lieg vir jou met ’n eerlike gesig, het hy gesê.

Tannie Hessie het nie besef dat so baie dinge moet veradner as daar loseerders inkom nie. Ewe skielik eet hulle nie meer alleen, as huisgesin, nie. Daar is ekstras by.
Daar sal ’n ekstra bord gedek moet word, ekstra skottelgoed, ekstra beddegoed ekstra alles. Maar die ergste is daai ekstra asem in die huis. Dan praat ons nie eens van die ekstra paar oë wat altyd vir Timothy aangekyk het nie.

“vir wat kyk die mans so vir Timothy?” het oom charles gevra.

“Omdat sy ’n mooi meisiekind is, Charles, mense kyk” het sy gesê en toe las sy aspris by, “Die aantreklikheid van haar kom van jou deel van die familie af” net om te sorg dat Oom Charles hom nie onnodig vererg nie.

Huisgodsiens het ook maar weggeval en dit was ’n bitter pil vir oom Charles om te sluk.

Soos daardie heel eerste loseerder met die heel eerste aandete met die heel eerste huisgoedsdiens.

“Gaan haal die boek vir ons asseblief Timothy” het hy, soos altyd, vir Timmothy gevra

 

Sy het die Bybel gaan haal en dit langs hom, op sy linterkant, neergesit. Hy het dan baie stadig sy bril uit die brilkassie gehaal en stadig opgesit. Soms het hy die bril weer afgehaal, die lense in sy mond gesit om dit te wasem en dit dan afgevee met die sagte lappie wat in die brilkassie is.

Die loseerder het ongemaklik rondgeskuif. Eers het hy na Tannie Hessie gekyk, toe na oom Charles en toe vir Timothy, dalk net ’n bietjie te lank na Oom Charles se sin, na Timothy gekyk.

“Alles reg?” het Oom Charles gevra en so oor die brilraam na die Prokureertjie gekyk.

“Ja, ja, meneer, alles reg. Dankie vir die kos, Mevrou. Ek gaan maar inkruip” het hy gesê.

“Gaan jy nie bly vir huisgoedsdiens nie?” het oom Charels gevra.

“Nee, wat dankie. Ek sal dit in my privaat doen” het hy gesê, sy stoel agtertoe gestoot, opgestaan en die stoel weer netjies onder die tafel ingestoot.

“Sê my, vir watter party stem jy?” het oom charles gevra.

Tannie Hessie het hom so onder die tafel ’n skop gegee. Tannie Hessie het altyd gesê dat mens Godsdiens en politiek uit gesprekke hou. Dis die resep van ’n groot baklei daardie.

“Ek stem nie, Meneer”

“Nou maar goed, menneer. U kan maar gaan. Laat weet as u iets benodig in die kamer en lekker slaap” he Tannie Hessie vinnig ingepraat voordat om Charles nog verder oor die politiek kan aangaan.

So in die wegstap het Timothy hom agterna gekyk, af in die gang, tot hy in sy kamer verdwyn het.

“Vir wat kyk jy die man so, Timothy?’ het Oom Charels gevra.

“Ek kyk maar net”

Dit was die begin van groot kommer vir die Benson gesin.